“ბოროტია, მაგრამ ჭკვიანია” – ასეთ წარმოდგენებს ხშირად ვაწყდებით ყოველდღიურ ცხოვრებაში და პოლიტიკაშიც. “ჭკვიან ბოროტებად”, როგორც წესი, ისინი იწოდებიან, ვინც ჩვენთვის მიუღებელი მორალით მოქმედებენ, მაგრამ თავიანთ…
რვეულები
მარტოობა და მისგან გამოწვეული განცდები არაერთხელ ქცეულა შთაგონებად ხელოვნებასა თუ ლიტერატურაში. ხშირად განსაკუთრებულ ემოციებს სწორედ ისეთი ლექსები, სიმღერები თუ სხვა სახის ნაწარმოებები აღგვიძრავს, რომლებიც მარტოობას…
1965 წელს, ნიუ იორკის სოციალური კვლევების ახალი სკოლის გახსნაზე, ჰანა არენდტმა თავისი მარტოობა სამად გაყო: განმარტოებად, მარტოსულობად და იზოლაციად. ქვემოთ მოცემულია ნაწყვეტები მისი მაშინდელი ლექციიდან:…
სხვა მრავალი თანამედროვე პოლიტიკური ტერმინის მსგავსად, “ულტრამემარჯვენესაც” ფრანგული ფესვები აქვს. რას ნიშნავს ეს სიტყვა ფრანგულ პოლიტიკურ რეალობაში და რა პოლიტიკურ ტრადიციებს აერთიანებს იგი? პოლიციისა და…
როდის გვაღირსებენ კიბოს ვაქცინას? საზოგადოებრივ სივრცეში ეს შეკითხვა დროგამოშვებით წამოყოფს ხოლმე თავს და უამრავი სპეკულაციის საგანიც ხდება. ზოგს შეთქმულების სუნი სცემს – თითქოს არსებობს, მაგრამ…
თანამედროვე სამყაროში ინტერნეტზე წვდომა არათუ მოთხოვნილებად, უკვე ადამიანის ერთ-ერთ უფლებადაც კი იქცა. ხელოვნური ინტელექტის (AI) განვითარებამ და ინტერნეტის უფრო და უფრო მეტ სივრცეში შემოჭრამ ეს…
1922 წლის 25 თებერვალი, საბჭოთა ჯარების მიერ თბილისის ოკუპაციის წლისთავი, საქართველოში უქმე დღედ გამოცხადდა. კომუნისტური პრესა საზეიმო სურათს ხატავდა. ქალაქებში ხალხს სადღესასწაულო ღონისძიებებზე მიერეკებოდნენ. პირველ…
თბილისის მისადგომებთან, ერთი საუკუნისა და სამი წლის წინ, 19 თებერვლის სუსხიან და ვარსკვლავებით განათებულ ღამეს დიდი ბრძოლა მოხდა, რომელშიც ქართულმა რაზმებმა მომხდური ბოლშევიკური რუსეთის არმია უკუაგდეს…
ხელოვნურმა ინტელექტმა ქართული ჯერ კარგად არ იცის. მშობლიურ ენაზე ალგორითმი დიდად ვერც წერტილ-მძიმის სწორად დასმაში გვეხმარება და ვერც იმას ხვდება, სიტყვები რიცხვსა და ბრუნვაში როგორ…
ინკლუზიური განათლების მთავარი პრინციპი თანასწორუფლებიანობაა. მისი მიზანი სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე (სსსმ) მოსწავლეთათვის ბარიერების გაქრობა და მათ საჭიროებებზე მორგებული საგანმანათლებლო გარემოს შექმნაა. მისი ძირითადი არსი…
„არ ვარგა, ქიმიაა“ „მცენარეული საშუალებაა, ჯანსაღი“ „მხოლოდ ორგანულ პროდუქტებს გთავაზობთ“ ასეთი ფრაზები დღეს ხშირად გვესმის და ისიც ვიცით, რას ნიშნავს: „ხელოვნური“ ცუდია, ბუნებრივი – კარგი.…
“1930 წელს ჯონ მეინარდ კეინზმა იწინასწარმეტყველა, რომ საუკუნის ბოლოსკენ ტექნოლოგია საკმარისად განვითარდებოდა იმისთვის, რომ დიდი ბრიტანეთისა და აშშ-ის მსგავსი ქვეყნები 15-საათიან სამუშაო კვირაზე გადასულიყვნენ”. ასე…
გასულ კვირას უწინ-ტვიტერად-წოდებული X ტეილორ სვიფტის ჰიპერრეალისტურმა პორნოგრაფიამ წალეკა. გამოსახულებები ხელოვნური ინტელექტის მიერ გენერირებული აღმოჩნდა. ჯერ უცნობია, პორნოინდუსტრიაში რამდენად წარმატებულად მოიკიდებს ფეხს ხელოვნური ინტელექტი, თუმცა…
ბოლო პერიოდში დაჩქარებულმა ტექნოლოგიურმა პროგრესმა და ხელოვნური ინტელექტის (AI) რევოლუციამ ბევრი ჩვენგანი აღაფრთოვანა, ბევრიც – დააბნია ან შეაშინა. თუმცა ქვეყნების ნაწილი ადრევე შეუდგა დიდი ცვლილებებისთვის…
ავტომობილები თავად იმართებიან, კომპიუტერები დიაგნოზს ადამიანზე უკეთ სვამენ, ჩატ-ჯიპიტი კი საკურსო ნაშრომებს გვიწერს – ხელოვნური ინტელექტი (AI) თითქოს ყველგანაა. მისი აღმასვლა 2005 წლიდან დაიწყო, მას…
რობოტები ადამიანებზე ვერ გაბატონდებიან – ჯერჯერობით მაინც. თუმცა ევროპელ მმართველებსა და ბიუროკრატებს კარგად ესმით, რომ ახალი ტექნოლოგიების მთლად თავის ნებაზე მიშვებაც არ ვარგა. ხელოვნური ინტელექტი…
განცხადებების თვალიერებისას არც თუ იშვიათად გადავეყრებით ხოლმე მშობლებს, რომლებიც შვილებისთვის “მონტესორის მეთოდის” მცოდნე ძიძას ეძებენ. საბავშვო ბაღებიც სიამაყით აცხადებენ ხოლმე, რომ შვილისთვის საუკეთესოს მსურველ მშობლებს…
დღეს რვა იანვარია, რვა იანვარი კი სწორედ ის დღეა, როცა რიგითი ქართველი ყველაზე მეტს ფიქრობს ზომიერებაზე. შობა-ახალი წლის ერთკვირიანმა ლხინმა სწრაფად ჩაიქროლა. დასვენების დღეებში ვერ…
ყველას გვახსოვს, პანდემიის დროს რამდენი რამ იწვევდა გაღიზიანებას – რატომ უნდა დაიხუროს სკოლები, თუ მაღაზიები ღიააო? – კითხულობდნენ ფრანგები. რატომ უნდა დაიხუროს თეატრები, ეკლესიებში სიარული…
საქართველოში „ძველით ახალ წელს“ ჯერ ისევ ბევრი აღნიშნავს. მართალია, 14 იანვარს ახალი წლის ზეიმი წლიდან წლამდე კარგავს პოპულარობას, მაგრამ ღამის 12 საათზე მაშხალის ხმა აქა-იქ…
საიდუმლო სერობა ქრისტიანული სამყაროს ყველაზე ცნობილი და რელიგიურ თუ საერო ხელოვნებაში ყველაზე ხშირად გამოსახული ვახშამია. რელიგიური მნიშვნელობით, ის ზიარების სიმბოლოს მატარებელია, თუმცა ვახშამი მაინც ვახშამია…
სიტყვა “პოლარიზაცია” დღეს საქართველოსთან მიმართებაში ხშირად გვესმის. Მასზე ხშირად მიუთითებენ დასავლელი პარტნიორები, როცა ისინი ქვეყნის პოლიტიკურ ელიტებს პოლარიზაციის დასაძლევად ქმედითი ნაბიჯების გადადგმისკენ კვლავაც უშედეგოდ მოუწოდებენ.…
სანამ საბჭოთა ოკუპაცია სადღესასწაულო განწყობას დიდი ხნით ჩაკლავდა, საქართველოს პირველმა რესპუბლიკამ სულ სამჯერ მოასწრო შობა-ახალი წლის აღნიშვნა. ოღონდ ახალშობილი რესპუბლიკისთვის არც ერთი ახალი წელი არ…
„ფტიზი“, „თეთრი ჭირი“, „შთანთქმა”, „ტაბესი“, “შახეფეთი“, „ჭლექი“… ეს იმ სახელთა ჩამონათვალია, რომლებითაც ტუბერკულოზს სხვადასხვა ეპოქაში მოიხსენიებდნენ. ავტორი: ალექსანდრე ჩხიკვიშვილი, საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სპეციალისტი, გაეროს ასოციაცია ინფექცია ისეთივე…
Რას ნიშნავს, იყო ქართველი? ეს ფრიად უხერხული კითხვაა. როცა ამ შეკითხვის ჩვენი ჟურნალის მეორე გამოშვების საკვანძო თემად ქცევის იდეა დაიბადა, ერთი პირობა ისიც ვიფიქრე, განა…
ავტორი: ირაკლი ირემაძე, ისტორიკოსი და საქართველოს პირველი რესპუბლიკის მკვლევარი „მოქალაქენო!“ ჩავხედოთ პირველი რესპუბლიკის ლიდერთა საჯარო გამოსვლებს. ყოველი მათგანი ამ ერთი სიტყვით იწყება: „მოქალაქენო!“ თუ დარჩენილ…
დღეს იდენტობის საკითხი საფრანგეთში ტოქსიკურ პოლიტიკური დებატებში გადაზრდილა. ამ დროს, შეგვწევს კი ძალა ეგზისტენციალურ, პოლიტიკურ და სოციალურ შფოთვებს ისე ჩავუღრმავდეთ, რომ ამან უსაფუძვლო შიშები არ…
ახალგაზრდა გოგონას ხმა ჩამესმა ტელევიზორში, ჩვენი ქვეყანა სიმართლის მხარეს უნდა იდგეს, თუნდაც დიდ და ძლიერ მეზობელს ვაწყენინოთო, ამბობდა. გარშემო შემოხვეული ქალ-ვაჟები კვერს უკრავდნენ სიხარულით. განა…
საზოგადოებრივი ჯანდაცვა “საკუთარი წარმატებისვე მსხვერპლიაო”, აღმოხდა ჯონათან ობერლანდერს, ჯანდაცვის პოლიტიკის მკვლევარსა და ჩრდილოეთ კაროლინას უნივერსიტეტის პროფესორს, ჯერ კიდევ 2020 წლის დასაწყისში. მისი თქმით, ”ხალხი სარგებლობს…
პროფესორი სტივენ ჯონსი ჰარვარდის უნივერსიტეტში საქართველოს შესწავლის პროგრამას ხელმძღვანელობს. იგი ათწლეულებია, აკვირდება და შეისწავლის საქართველოს ისტორიასა და პოლიტიკას და, ამ ხნის განმავლობაში, ქვეყნის წარსულის თუ…
მოდით, ვისაუბროთ. ვისაუბროთ, როგორც ჩვენი ქვეყნის შესახებ მზრუნველმა მოქალაქეებმა, როგორც უბრალოდ ადამიანებმა, მშვიდად, დინჯად. იმ დაჟინების გარეშე, რომელიც იმ ხალხს ახასიათებს, ვისაც სჯერა, რომ ერთადერთ…
როცა ქალბატონი ჯანა ჯავახიშვილი ინტერვიუზე დავითანხმეთ, მან ოდნავ ეჭვის თვალით შემოგვხედა. ჯავახიშვილი ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში ფსიქოლოგიის განხრით სრული პროფესორია და, მათ შორის, ფსიქოტრავმატოლოგიის საკითხებზე მრავალწლიანი ექსპერტიზა…
1921 წლის თებერვალ-მარტში წითელი არმიის მიერ საქართველოს ოკუპაცია მაშინდელი საქართველოსთვის დიდი შოკი იყო. განსაკუთრებით მძიმე ეს საზოგადოებრივად აქტიური მოქალაქეებისათვის აღმოჩნდა, რომლებიც დამოუკიდებლობის სამი წლის განმავლობაში,…
„მე იმ ყველაფრის ჯამი ვარ, რაც ჩემამდე მოხდა, რასაც თავად შევესწარი და რაც მე მიქნეს. Მე ვარ ყველა და ყველაფერი, ვის არსებობაზეც ჩემმა არსებობამ იმოქმედა…
კოვიდის პანდემიის დასაწყისმა ნათლად დაგვანახა უხილავი და, გარკვეულ შემთხვევებში, სასიკვდილო ვირუსის გავლენა საზოგადოებაზე. ბევრ ჩვენგანს ეს ამბავი ახლაც მტკივნეულად ახსოვს. ოღონდაც, კოვიდის ეპიდემია უკვე განვითარებული…
როგორ იმახსოვრებს ტვინი მოგონებებს? რატომაა, რომ ზოგი მოგონება ხუნდება და გვავიწყდება, ზოგი კი ათწლეულების მანძილზე ნათლად იბეჭდება ჩვენს მეხსიერებაში? ამერიკელი ნეიროქირურგი ლარი სქვაიერი (Larry R.…
ზოგიერთი ფილოსოფოსი ჩვენს მოგონებებს ჩვენივე მეობის საფუძვლად მიიჩნევს – სწორედ მეხსიერების წყალობით ვართ ხვალაც იგივენი, რანიც დღეს ვიყავითო, ამბობენ ისინი. სხვები მეხსიერების სიმყიფესა და ცვალებადობაზე…
ტრავმა და მისგან გამოწვეული ფსიქიკური აშლილობები ადამიანთა ცხოვრების ნაწილი მუდამ იყო. მრავალი საუკუნე კი დასჭირდა იმის შეგნებას, რომ ასეთი ადამიანი „ეშმაკის შეპყრობილი“ კი არა, ჩვეულებრივი…
ისრაელზე “ჰამასის” მიერ განხორციელებული არაადამიანური თავდასხმის შემდეგ რამდენიმე დღე გავიდა, მას ათასობით ადამიანი შეეწირა. ისრაელის სახელმწიფო ამ თავდასხმის საპასუხოდ ბომბავს ღაზას და “ტოტალური” ბლოკადის განხორციელებაზე…
გაზეთი “Combat” (ბრძოლა), 1946 წლის 19 ნოემბერი (ამ სტატიას 1946 წლის 8 აგვისტოს ჰიროსიმასა და ნაგასაკის თავზე ატომური ბომბის აფეთქება უძღოდა, რამაც ღრმად შეძრა ავტორი)…
შევიკრიბეთ რა დამფუძნებელ კრებად, ფრანგი ხალხის წარმომადგენლებმა ჩავთვალეთ, რომ კაცთა უფლებების არსის შესახებ უმეცრება, მათი დავიწყება და უგულვებელყოფაა საჯარო სიავისა და მთავრობათა გარყვნის (კორუფციის) უპირველესი…
სამეფო ძალაუფლების მომხრე ერთმა მწერალმა გაბედა და არ დახუჭა თვალი ესპანეთის სამოქალაქო ომის შემზარავი სურათის წინაშე. მის ამბოხებულ მზერას მიაგებს პატივს ჩვენი ახალი სტატია ციკლიდან,…
მეოცე საუკუნის თვალსაჩინო მოღვაწეები დოგმატური აზროვნების წინააღმდეგ ილაშქრებდნენ და ჭეშმარიტებაში ეჭვის შეტანის სიმამაცეს ქადაგებდნენ. ჰანა არენდტის აზრით, ბოროტებას გულწრფელი დიალოგით შეიძლება ებრძოლო და ამ ბრძოლაში…
1955 წლის 26 აპრილია. ალბერ კამიუ ათენში ჩადის. რამდენიმე პირადი წარუმატებლობის გამო უხასიათოდაა. ორი დღის თავზე, აკროპოლისზე გასეირნების შემდეგ, ის ბერძნულ-ფრანგული კულტურის კავშირის მიერ ორგანიზებულ…
რა არის და რა სარგებლობა მოაქვს მორიდებულობას? ამ სტატიაში ფრანგულ ცნება „pudeur“-ზეა საუბარი, რომელიც ვიწრო გაგებით სიშიშვლის დაფარვის ინსტიქტს აღწერს, ფართო გაგებით კი – კერძო,…
ავტორი: გიომ ერნერი, სოციოლოგი, რადიო “ფრანს კულტურის” რედაქტორი და არარაციონალური ქცევის სოციოლოგიის შესახებ რამდენიმე ნაშრომის ავტორია. „უნდა შეგვეძლოს სიზიფე ბედნიერად წარმოვიდგინოთ“ – ეს ფრაზა იაპონელმა…
ჯერ არ გითქვამთ, მაგრამ უკვე იცით, რა სკანდალურ რეაქციას გამოიწვევს ის უხამსი გინება, რომელიც ენის წვერზე გადგათ. რატომაა ეს შეგრძნება ასეთი სასიამოვნო? ფილოსოფოსები გვპასუხობენ: …გული…
ანტიკური საბერძნეთი, მისი კულტურა და ლიტერატურული თუ მითიური პერსონაჟები საერთო-ევროპული კულტურის დასაბამი და შთაგონების უშრეტი წყაროა. ფილოსოფოსებიც ხშირად სწორედ აქ ეძიებენ დასავლური საზოგადოების მოწყობის ყალიბს.…
არისტოტელე არისტოტელე (384-322 ჩვ.წ.აღ-მდე) ვინ არ შეშმუშნილა უხერხულად, როცა საკუთარი სირცხვილი დასდგომია თვალწინ? არისტოტელე გვასწავლის, რომ „სირცხვილის სირცხვილის“ (აიდოს ძველბერძნულად ) მიზანია ღირსების დაკარგვისაგან გვიხსნას.…
სენეკა (4 ჩვ.წ.აღ-მდე – 65 ჩვ.წ.აღ) სენეკას აზრით მოწყენილობა შეიძლება გვეწვიოს მოსვენებისას, ისევე, როგორც მოქმედებისას და იგი სულის მოუსვენრობის ნიშანია. როგორ ვიპოვოთ შვება? სენეკას აზრით…