სიახლეების ბლოგი: „კი ევროპას, არა რუსულ კანონს“ – აქციები „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ

04/05/2024 - 23:00

საპროტესტო აქცია „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ, 15 აპრილი, 2024. ფოტო: გურამ მურადოვი/Civil.ge

„უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის ხელახალი ინიცირების შემდეგ, თბილისის ქუჩები მასობრივმა საპროტესტო აქციებმა მოიცვა ლოზუნგით „კი ევროპას, არა რუსულ კანონს“, რომელთაგან ზოგიერთი სპონტანურად, წინასწარი ორგანიზების გარეშე მოეწყო. აქციაზე ახალგაზრდების დიდი რაოდენობა შეინიშნება- მოსწავლეები, სტუდენტები, ახალგაზრდები, რომლებიც რუსთაველის გამზირს უკვე რამდენიმე დღეა კეტავენ. ქართველი ახალგაზრდები დაჟინებით აგრძელებენ ყოველდღიურ აქციებს. მათ საზეიმო ფიციც კი დადეს, რომ დაიცავენ საქართველოს ევროპულ არჩევანს.

3 აპრილს „ქართული ოცნების“ საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერმა მამუკა მდინარაძემ „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის ხელახლა ინიცირება დააანონსა. მდინარაძის თქმით, კანონპროექტის შინაარსი იგივე რჩება და მხოლოდ მისი სათაური იცვლება. შესაბამისად, ნაცვლად ტერმინისა „უცხოური გავლენის აგენტი“ გამოყენებული იქნება ტერმინი „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაცია“. მმართველი პარტიის გადაწყვეტილებას სამოქალაქო საზოგადოების, ოპოზიციისა და ქვეყნის საერთაშორისო პარტნიორების მწვავე კრიტიკა მოყვა. პარლამენტმა კანონპროექტი პირველი მოსმენით უკვე მიიღო.

იმან, რაც მხოლოდ „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ პროტესტის გამო დაიწყო, ახლა უფრო ფართო კონტექსტი შეიძინა, ვინაიდან დემონსტრანტები ასევე აპროტესტებენ საგადასახადო კოდექსში შეტანილ ცვლილებებს და სასტუმრო „ტიფლის პალასში“ რუსეთის FSB-თან დაკავშირებული კონფერენციის გამართვას.

შაბათი, 4 მაისი

„უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონის წინააღმდეგ აქციები ქართველებმა ევროპის რამდენიმე ქალაქში, მათ შორის პარიზში, ფრანკფურტში, შტუტგარტში, ბარსელონასა და ბილბაოში გამართეს.
აღდგომის დღესასწაულის მოახლოებასთან ერთად, აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირზე მდებარე ქაშვეთის ეკლესიასთან იკრიბებიან. აქციის მონაწილეებმა ტრადიციისამებრ წითელი კვერცხები და სააღდგომო პასკები გაცვალეს. აღდგომის დღესასწაულის დროს ბევრი ქართველი სოფელში, საკუთარ ოჯახებში მიემგზავრება. მაგრამ წელს თბილისში დარჩენილმა აქციის მონაწილეებმა დღესასწაულის რუსთაველის გამზირზე, ერთად აღნიშვნა გადაწყვიტეს. და ეს იმ ფონზე ხდება, როდესაც სახელისუფლებო მედია ოპონენტებს ურწმუნოებად და ეკლესიის მოწინააღმდეგეებად წარმოაჩენს.
დაახლოებით 23:00 საათზე აქციის მონაწილეებმა კვლავ გადაკეტეს რუსთაველის გამზირი, რადგან მართლმადიდებლური აღდგომის დღესასწაულის მიუხედავად „უცხოელი აგენტების“ კანონის წინააღმდეგ აქციები გრძელდება.
საპროტესტო აქციები გრძელდება ქუთაისშიც, სადაც ადგილობრივებმა საღამოს კვლავ მსვლელობა მოაწყვეს „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონის წინააღმდეგ.
საღამოს საათებში, ზუგდიდში ადგილობრივებმა „რუსული კანონის“ წინააღმდეგ მსვლელობა გამართეს.

ოთხშაბათი, 3 მაისი

23:00 საათზე შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ შსს-ს ჰქონდა ინფორმაცია, რომ „გარკვეული პოლიტიკური ძალები და აქციების ორგანიზატორები გეგმავდნენ მოეწყოთ ე.წ. პერფორმანსი, კერძოდ, მოეხდინათ ვითომდა სამართალდამცველების მხრიდან ძალადობრივი ქმედებების ინსცენირება, ასევე, აპირებდნენ, რომ ჩაეცვათ შინაგან საქმეთა სამინისტროს სხვადასხვა დანაყოფის წარმომადგენლების ფორმა და გაევრცელებინათ ინფორმაცია, თითქოს პოლიცია აქციის მონაწილეებს შეუერთდა“. სამინიტროს თქმით, ბოლო პერიოდში მიმდინარე აქციების მონაწილეები შეკრება-მანიფესტაციის დროს, ასევე, სხვადასხვა მედიის საშუალებით მიმართავენ პოლიციელებს და მოუწოდებენ, რომ შეუერთდნენ მათ პროტესტს. შსს მოუწოდებს პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებს, აქციის ორგანიზატორებსა და „მსგავსი განზრახვის მქონე პირებს, თავი შეიკავონ ამგვარი პროვოკაციებისგან და პატივი სცენ სამართალდამცველთა პროფესიულ საქმიანობას“.
„ქართული ოცნების“ ოფისთან პროტესტის გამოხატვის შემდეგ აქციის მონაწილეთა ნაწილი პარლამენტის შენობას დაუბრუნდა, ნაწილი კი რუსთაველის გამზირზე ქაშვეთის ეკლესიასთან ანთებული სანთლებით შეიკრიბა.
21:00 საათზე მომიტინგეები “ქართული ოცნების” ოფისისკენ დაიძრნენ. აქციის მონაწილეები ქაშვეთის ეკლესიასთან აპირებენ მსვლელობის დასრულებას.
20:30 საათზე აქციის მონაწილეებმა რუსთაველის გამზირი გადაკეტეს.
აქცია ასევე იმართება ქუთაისში, სადაც აქციის მონაწილეები მოგვიანებით მსვლელობის გამართვას გეგმავენ.
გავრცელებული ინფორმაციით, აქციის ერთ-ერთი მონაწილე „პოლიციელის შეურაცხყოფისთვის“ დააკავეს. როდესაც ჟურნალისტებმა თბილისის საპატრულო პოლიციის უფროსს ვაჟა სირაძეს დაკავების დასაბუთება მოსთხოვეს, სირაძემ უპასუხა, რომ იგი სასამართლო არ არის, რომ პროცესი გამართოს და დასძინა, რომ პოლიციელებს სიტყვაზე უნდა ენდონ.
18:30 საათზე საპროტესტო აქცია, ამჯერად, ლოზუნგით „გაიგონეთ ჭეშმარიტი ქართული ხმა“ თავისუფლების მოედანზე მდებარე სასტუმრო „პარაგრაფთან“ განახლდა (რომლის მფლობელიც ბიძინა ივანიშვილის კუთვნილი ბანკი „ქართუა“), სადაც აზიის განვითარების ბანკის კონფერენცია იმართება.

ხუთშაბათი, 2 მაისი

დაახლოებით 21:00 საათისთვის პოლიციამ გმირთა მოედანზე, გავრცელებული ინფორმაციით, ძალისა და წიწაკის სპრეის გამოყენებით აქციის მონაწილეთა დარბევა დაიწყო. აქცის სხვა მონაწილეები რუსთაველის გამზირიდან გმირთა მოედნისკენ დაიძრნენ დანარჩენი მოქალაქეების მხარდასაჭერად. ვინაიდან ხალხის რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა, გმირთა მოედანი მალე ისევ გადაიკეტა.
გმირთა მოედანზე აქციის ერთ-ერთი ორგანიზატორი 19:30 საათისთვის დააკავეს.
გმირთა მოედანზე შეკრებილმა აქციის მონაწილეებმა გზაჯვარედინი მთლიანად გადაკეტეს. იქ შეკრებილები მანქანების მძღოლებს მოუწოდებდნენ გამოსულიყვნენ და შეეერთებოდნენ მათ, რაც მძღოლების ნაწილმა გააკეთა.
19:00 საათზე აქციის მონაწილეთა ნაწილმა პარლამენტის წინ რუსთაველის გამზირზე შეკრება დაიწყო.
საპროტესტო აქცია 18:00 საათზე განახლდა, როდესაც დემონსტრანტები გმირთა მოედანზე შეიკრიბნენ.
გავრცელებული ინფორმაციით, გამთენიისას, დაახლოებით დილის 5 საათზე, პოლიციამ სიტყვიერი დაპირისპირების შემდეგ ორი მომიტინგე დააკავა, როდესაც ერთმა მომიტინგემ „სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენა პოლიციელს“.
02:09 საათზე საერთაშორისო ჰაკერების ჯგუფმა სახელად „ანონიმუსი“ დაადასტურა, რომ გათიშა „ქართული ოცნების“ და POSTV-ს ვებგვერდები. „ანონიმუსის“ განცხადებაში ნათქვამია: „საქართველოს მარიონეტულ მთავრობას, რომელსაც რუსეთი აკონტროლებს: მიუხედავად ჩვენი გაფრთხილებისა, თქვენ გადაწყვიტეთ უგულებელყოთ ჩვენი მოთხოვნა, რომ შეგეჩერებინათ პოლიციის სისასტიკე მომიტინგეების წინააღმდეგ, და განაგრძეთ მათი დევნა, შევიწროება და ზიანის მიყენება. საკუთარი მოქალაქეების მიმართ თქვენი არაადამიანური ქმედებებისთვის, ჩვენ გავაგრძელებთ თქვენი მთავრობის ყველა ვებ რესურსის დაზიანებას და მწყობრიდან გამოყვანას. ეს არ არის მუქარა, ეს არის დაპირება. სანამ სამართლიანობა არ იზეიმებს, მას ჰაკერობა და პროტესტი ჩაანაცვლებს. უსაფრთხოებისა და დემოკრატიის საბაბი გაამართლებს თავდასხმას თქვენს ვირტუალურ ინფრასტრუქტურაზე. არ დაგავიწყდეთ: საქართველო რუსეთი არ არის და არც არასდროს იქნება“.
„უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ აქცია პოლიციის მიერ აქციის მონაწილეთა დარბევით გრძელდება. საგანგებო სიტუაციების კოორდინაციისა და გადაუდებელი დახმარების ცენტრის ინფორმაციით, 01:30 საათისთვის ჰოსპიტალიზებულია 8 მშვიდობიანი მოქალაქე, მათგან ერთი უკვე გაწერეს საავადმყოფოდან. დაშავებულებს აღენიშნებათ რიგი დაზიანებები, მათ შორის ჭრილობები სახის, თავისა და სხეულის სხვადასხვა არეში, ინტოქსიკაციისა და რესპირატორული გართულებების პარალელურად. ამავე ინფორმაციით, ათეულობით მოქალაქეს, მათ შორის ერთ სამართალდამცველს, სამედიცინო დახმარება გაეწია. ადგილზე რჩება სასწრაფოს 20 ეკიპაჟი.
00:48 საათზე საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ განაცხადა, რომ საქართველოს პარლამენტთან „სპეციალური საშუალებების უკანონო გამოყენება“ დაფიქსირდა. საია აღნიშნავს, რომ ცრემლსადენი გაზი და რეზინის ტყვიები განურჩევლად იქნა გამოყენებული. სამიზნე მშვიდობიანი მომიტინგეები არიან. ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ ადგილი ჰქონდა ადამიანის უფლებებისა და ღირსების დარღვევას. მან მოუწოდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს, შეწყვიტოს ეს ქმედებები,ასევე სპეცრაზმს – „არ დაემორჩილოს უკანონო ბრძანებებს“.

ოთხშაბათი, 1 მაისი

საქართველოს პარლამენტმა შუაღამის შემდეგ განცხადება გაავრცელა, რომლის თანახმადაც პარლამენტის სასახლეზე განხორციელებული თავდასხმიდან გამომდინარე, რომელიც საშიშროებას უქმნის პარლამენტის სასახლეში მყოფი პირების სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას, მიმდინარე წლის 1 მაისის 23:00 საათიდან საქართველოს პარლამენტის სასახლეში უსაფრთხოების წითელი დონე ამოქმედდა. შესაბამისი ბრძანების თანახმად, წითელი დონის დროს ყველა პირი, გარდა პარლამენტის აპარატის უფროსის მიერ საფრთხის სპეციფიკისა და მისი თავიდან აცილების საჭიროების შესაბამისად განსაზღვრული პირებისა, ვალდებულია დატოვოს პარლამენტის სასახლე.
დაახლოებით შუაღამისას შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განცხადება გაავრცელა, რომელშიც ნათქვამია, რომ მან გამოიყენა სპეციალური საშუალებები – წყლის ჭავლი, წიწაკის სპრეი და ცრემლსადენი გაზი იმ მომიტინგეების წინააღმდეგ, რომლებიც პარლამენტის ეზოში შეჭრას ცდილობდნენ. შინაგან საქმეთა სამინისტრომ უარყო აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ რეზინის ტყვიების გამოყენება, რასაც არაერთი ვიდეოჩანაწერი ეწინააღმდეგება. შსს-მ მოუწოდა აქციის მონაწილეებს, „მშვიდად გამოხატონ პროტესტი, არ დაუშვან ძალადობრივი ქმედებები და დაემორჩილონ სამართალდამცველების კანონიერ მითითებას“. წინააღმდეგ შემთხვევაში, „პოლიცია იძულებული იქნება გამოიყენოს კანონით დადგენილი სპეციალური საშუალებები და შეაჩეროს აქცია“.
ბათუმში ფართომასშტაბიანი საპროტესტო აქცია გაიმართა.
ხანძარი გაჩნდა ჩიტაძის ქუჩაზე, სადაც პარლამენტის შენობის ერთ-ერთი შესასვლელი მდებარეობს. სპეცრაზმი ცეცხლს წყლის ჭავლით აქრობს.
გავრცელებული ინფორმაციით, სპეცრაზმის მიერ რეზინის ტყვიების შედეგად დაშავებულები არიან აქციის მონაწილეები, ოპოზიციური პარტია „გირჩი – მეტი თავისუფლების“ წევრი ცოტნე კობერიძე და ტელეკომპანია „მთავარის“ ოპერატორი ზუკა ჩხვირკია.
22:39 საათზე საქართველოს სახალხო დამცველმა განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ მისი აპარატი პარლამენტთან მიმდინარე აქციას აკვირდება. განცხადებაში აღნიშნულია, რომ აქციის მონაწილეები არ უნდა გაცდნენ საქართველოს კონსტიტუციით დაცული მშვიდობიანი შეკრების უფლების ფარგლებს. სახალხო დამცველი შეახსენებს შსს-ს, რომ შეკრების თავისუფლებაში ჩარევა დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აქცია მიიღებს ძალადობრივ ან/და კანონსაწინააღმდეგო ხასიათს.
22:35 საათზე ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა განცხადება გაავრცელა – „ღრმა შეშფოთებით ვაკვირდები საქართველოში არსებულ ვითარებას და ვგმობ ძალადობას თბილისის ქუჩებში. საქართველოს მოსახლეობას თავისი ქვეყნისთვის ევროპული მომავალი სურს. საქართველო გზაგასაყარზეა. ის ევროპისკენ მიმავალ გზაზე უნდა დარჩეს“.
შსს-მ კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია: „მას შემდეგ, რაც შინაგან საქმეთა სამინისტროს დანაყოფებმა დატოვეს პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორია, აქციის მონაწილეები გახდნენ აგრესიულები და საკანონმდებლო ორგანოს შესასვლელი რკინის კარების დაზიანება სცადეს. შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებმა, მართლწესრიგის აღდგენის მიზნით, გამოიყენეს კანონით დადგენილი სპეციალური საშუალება, ე.წ. წიწაკის სპრეი და წყლის ჭავლი“.
დაახლოებით 22:10 საათზე სპეცრაზმმა წიწაკის სპრეის, ცრემლსადენი გაზისა და წყლის ჭავლის გამოყენება დაიწყო დემონსტრანტების წინააღმდეგ, რომლებიც პარლამენტის რკინის კარების შემტვრევით ცდილობდნენ პარლამენტის შენობაში შეჭრას. გავრცელებული ინფორმაციით, აქციის დასაშლელად რეზინის ტყვიები გამოიყენეს, რის შედეგადაც დაშავდა 16 წლის ბიჭი და ორი ოპერატორი, მათ შორის ერთი ტელეკომპანია „ფორმულადან“.
ისრაელში საქართველოს საკონსულოსა და ბრიუსელში საქართველოს საელჩოს წინ ქართველი ემიგრანტები პარალელურ აქციებს მართავენ.
21:30 საათზე შსს-მ კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ „შინაგან საქმეთა სამინისტროს სხვადასხვა დანაყოფის წარმომადგენლებმა, მას შემდეგ, რაც უზრუნველყვეს დეპუტატებისა და პარლამენტის აპარატის თანამშრომლების შენობიდან უსაფრთხო გამოსვლა, სრულად დატოვეს პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორია. პროტესტის გამომხატველებს შესაძლებლობა აქვთ აქცია გამართონ მათთვის სასურველ ადგილზე“.
კანონპროექტი მეორე მოსმენით, პლენარული სხდომის დასრულებამდე ერთი საათით ადრე, დაახლოებით 20:00 საათზე მიიღეს, რადგან საპარლამენტო უმრავლესობის დეპუტატებმა გამოსვლებისაგან თავი შეიკავეს და დასკვნითი სიტყვით მხოლოდ ქართული ოცნების დეპუტატი ანრი ოხანაშვილი გამოვიდა. პარლამენტის გარშემო სულ უფრო მეტი ხალხი იკრიბება.
შსს-მ განცხადება გაავრცელა, რომელშიც მოქალაქეებს მოუწოდებს „პროტესტი გამოხატონ კანონით დადგენილ ფორმებში და არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება“. შსს ასევე მოუწოდებს აქციის მონაწილეებს „არ განახორციელონ კანონსაწინააღმდეგო ქმედებები და არ გააჟღერონ მოწოდებები, რომლებიც შესაძლოა ძალადობრივი ქმედებების წინაპირობა გახდეს“. „ხაზგასმით აღვნიშნავთ, რომ სამართალდამცველების მხრიდან, თითოეულ კანონსაწინააღმდეგო ქმედებას, მოჰყვება შესაბამისი სამართლებრივი რეაგირება“, – ნათქვამია შსს-ს განცხადებაში.
მოქალაქეებმა პარლამენტის გარშემო შეკრება 17:00 საათზე დაიწყეს. გვერდით ქუჩებსა და პარლამენტის შენობის უკან სპეცრაზმი მალევე მობილიზდა. რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა.
მოსახლეობის სულ უფრო დიდი რაოდენობა სთავაზობს თბილისში განთავსებას და ტრანსპორტირების ხარჯებს რეგიონებიდან წამოსულ მოქალაქეებს, რომლებიც დედაქალაქში საპროტესტო აქციებს უერთდებიან.
13:00 საათისთვის, საქართველოს პარლამენტმა „უცხოელი აგენტების შესახებ“ კანონპროექტის მეორე მოსმენით განხილვა განაახლა. პოლიციის მიერ საპროტესტო აქციის მონაწილეთა სასტიკი დარბევის შემდეგ საკანონმდებლო ორგანოში სიტუაცია დაიძაბა. დღეს საღამოს რუსთაველის გამზირზე საპროტესტო აქციაში მონაწილეობისთვის საქართველოს სხვადასხვა რეგიონებიდან ადამიანები მოემართებიან.

სამშაბათი, 30 აპრილი

მას შემდეგ რაც „ქართულმა ოცნებამ“ ე.წ. კონტრაქცია მოაწყო, რომელზე დასასწრებადაც რეგიონებიდან ავტობუსებით ჩამოიყვანეს მხარდამჭერები და სადაც „კოლექტიური ნაციონალური მოძრაობისა“ და ოპონენტების წინააღმდეგ რეპრესიები დაანონსდა, „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ აქცია 19:00 საათზე განახლდა. პარლამენტის შენობასთან დიდი რაოდენობით სამართალდამცველები არიან მობილიზებულნი. დაახლოებით 21:00 საათისთვის პოლიციამ პარლამენტის მარცხენა და მარჯვენა მხარეს ქუჩები ჩაკეტა. აქციის მონაწილეებმა პარლამენტის შენობის შესასვლელის გადაკეტვა სცადეს, რათა „ქართული ოცნების“ დეპუტატებისთვის შენობის დატოვების საშუალება არ მიეცათ.

შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ „სამართალდამცველები მობილიზებულები არიან და იცავენ თითოეული მოქალაქის უსაფრთხოებას”. განცხადებაში ასევე ნათქვამია, რომ „შინაგან საქმეთა სამინისტროს სხვადასხვა დანაყოფის თანამშრომლები, დეპუტატებისა და პარლამენტის აპარატის თანამშრომლების პარლამენტის შენობიდან უსაფრთხოდ გადაადგილებისა და მოვლენების ხელოვნურად ესკალაციის თავიდან არიდების მიზნით, საკანონმდებლო ორგანოს შესასვლელებთანაც იმყოფებიან და მოუწოდებენ შეკრებილებს გაათავისუფლონ პარლამენტის შენობის შესასვლელი და გამოსასვლელი სივრცეები“. შსს-ს თქმით, „კანონდარღვევის ნებისმიერ ფაქტს სამართალდამცველების მხრიდან კანონით გათვალისწინებული რეაგირება მოჰყვება“.

აქციის მონაწილეთა ნაწილი მთავრობის ადმინისტრაციის შენობისკენ დაიძრა.

ვითარება დაახლოებით 21:45 საათისთვის დაიძაბა პარლამენტის უკანა შესასვლელთან, როდესაც სპეცრაზმმა წინასწარი გაფრთხილების გარეშე წიწაკის სპრეი გამოიყენა.

სპეცრაზმის სისასტიკის შედეგად ათეულობით დემონსტრანტი დაშავდა, ბევრი მათგანი სამართალდამცველებმა სცემეს. როგორც „სამოქალაქო საქართველოს“ კორესპონდენტი იტყობინება ადგილიდან, სპეცრაზმმა აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ წიწაკის სპრეი და ცრემლსადენი გაზი გამოიყენა. გავრცელებული ინფორმაციით, ადგილზე მხოლოდ ერთი სასწრაფო დახმარების მანქანაა. 22:20 საათზე შინაგან საქმეთა სამინისტრომ კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა, სადაც აღნიშნულია, რომ მიუხედავად ადგილზე მყოფი პოლიციელების არაერთი მოწოდებისა, ასევე, შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ გავრცელებული ოფიციალური განცხადებისა, რომ გაეთავისუფლებინათ დეპუტატებისა და პარლამენტის აპარატის თანამშრომლებისთვის საკანონმდებლო ორგანოს გამოსასვლელები, აქციის მონაწილეები არ დაემორჩილნენ სამართალდამცველთა კანონიერ მოთხოვნებს. „მართლწესრიგის აღდგენის მიზნით, შინაგან საქმეთა სამინისტრომ გამოიყენა კანონით დადგენილი სპეციალური საშუალებები“, – განაცხადა შსს-მ. შსს-მ კიდევ ერთხელ კიდევ მოუწოდა პოლიტიკურ ლიდერებს, აქციის ორგანიზატორებსა და მონაწილეებს, „არ გასცდნენ შეკრებისა და მანიფესტაციის კანონით დადგენილ ნორმებს“.

სპეცრაზმი იდენტიფიცირებადი სამკერდე ნიშნების გარეშე ცდილობდა ცალკეული მომიტინგეების გატაცებას და მთელი საღამოს განმავლობაში რამდენჯერმე შეუტია მომიტინგეებს წყლის ჭავლის, წიწაკის სპრეისა და ცრემლსადენი გაზის გამოყენებით. ამას მოჰყვა სპეცრაზმის მიერ რუსთაველის გამზირზე ჩატარებული სპეცოპერაცია და აქციის მონაწილეების პროსპექტიდან გაძევება.

შუაღამისკენ შსს-მ კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ „რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციის მონაწილეთა პროტესტი გასცდა გამოხატვის თავისუფლებისა და მშვიდობიანი შეკრების კანონით დადგენილ ფარგლებს და მიიღო ძალადობრივი ხასიათი“. შსს-მ განაცხადა, რომ „მიუხედავად პოლიციელების არაერთი მოწოდებისა, ისინი არ ემორჩილებიან სამართალდამცველთა კანონიერ მოთხოვნებს“ და „სამართალდამცველებს სიტყვიერად და ფიზიკურად უპირისპირდებიან, ასევე მათი მიმართულებით ისვრიან სხვადასხვა საგანს“. „საზოგადოებრივი წესრიგის აღდგენის მიზნით შინაგან საქმეთა სამინისტრო იწყებს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას“, – აცხადებს შსს.

სპეცდანიშნულების რაზმის მიერ პროტესტის დაშლის მცდელობის მიუხედავად, მათ ხელთ არსებული ყველა საშუალების გამოყენებით, მათ შორის, წიწაკის სპრეის, ცრემლსადენი გაზის, წყლის ჭავლისა და რეზინის ტყვიების გამოყენებით, ხალხი რუსთაველის გამზირზე კვლავ რჩება და სულ უფრო მეტი ადამიანი იკრიბება. დაახლოებით ღამის 1 საათზე სპეცრაზმმა განაახლა ძალისხმევა აქციის დასაშლელად და კვლავ გამოიყენა გაზი და წყლის ჭავლი.

00:42 საათზე პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა განცხადება გაავრცელა, სადაც მოუწოდა შსს-ს დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს მშვიდობიანი აქციის დარბევა, „არაპროპორციული ძალის გამოყენება, შიშველი ხელებით მოსული ახალგაზრდების წინააღმდეგ ძალადობა“. პრეზიდენტმა მოუწოდა სახალხო დამცველს, დაუყონებლივ რეაგირება მოაცდინოს ძალადობაზე, რათა „შეწყდეს ყოველგვარი უსაფუძვლო და უადგილო სპეცდანიშნულების ძალების ქმედებები“.

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველომ“ და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ განცხადებები გაავრცელეს, სადაც ნათქვამია, რომ სამართალდამცველებმა აქციის მონაწილეების მიმართ არაპროპორციული ძალა გამოიყენეს. მათ შესაბამის ორგანოებს გამოძიებისკენ მოუწოდეს.

საქართველოს სახალხო დამცველმა განცხადება გაავრცელა, სადაც აცხადებს, რომ სამართალდამცავებმა აქციის მონაწილეების მიმართ არაპროპორციული ძალა გამოიყენეს და საგამოძიებო ორგანოებს მოუწოდებს „ჩაატარონ ეფექტიანი გამოძიება არაპროპორციული ძალის გამოყენების, ასევე მედიის წარმომადგენლების დაშავების ფაქტებზე“.

აქცია თითქმის დილამდე გაგრძელდა. სპეცრაზმმა აქციის ადგილი მომიტინგეებზე ადრე, დილის 5 საათზე დატოვა. შსს-მ 1 მაისს დილის 10 საათზე ბრიფინგი გამართა, სადაც განაცხადა, რომ გუშინ 63 მშვიდობიანი დემონსტრანტი დააკავეს და რომ სავარაუდოდ 6 პოლიციელი დაშავდა. დაკავებულთა შორის არის აშშ-ს მოქალაქე თედ ჯონასი, იურისტი, რომელიც შპს „ანაკლიის განვითარების კონსორციუმში“ მუშაობს. „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ლიდერი ლევან ხაბეიშვილი პოლიციამ სასტიკად სცემა.

კვირა, 28 აპრილი – ორშაბათი, 29 აპრილი

100-ზე მეტი არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციის მიერ ორგანიზებულ მასობრივ აქციაზე 19:00 საათიდან თბილისის რესპუბლიკის მოედანზე ათასობით მოქალაქე შეიკრიბა. შესრულდა ეროვნული და ევროპის ჰიმნები. დაახლოებით 21:00 საათზე აქციის მონაწილეებმა რუსთაველის გამზირისკენ დაიწყეს მსვლელობა და გზა კვლავ გადაკეტეს.

ბოლო ორი კვირის განმავლობაში ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური აქცია წინ უსწრებს მმართველი უმრავლესობის მიერ სადავო კანონის მეორე მოსმენით განხილვას მომდევნო კვირას. ხვალ ასევე დაგეგმილია „ქართული ოცნების“ მიერ ორგანიზებული კონტრაქცია.

აქციაზე ორგანიზატორთა განცხადება წაიკითხეს, რომელიც მოუწოდებს ხელისუფლებას ხვალ არ დანიშნოს პლენარული სხდომა კანონპროექტის მეორე მოსმენით განხილვისთვის. მათ ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ თუ მთავრობა ხვალ მეორე მოსმენას მაინც დანიშნავს, მათ აქვთ გეგმა და სპეციალური ლოკაციები, რათა ხალხის მობილიზება მოახდინონ.

დაახლოებით შუაღამისას, როცა სულ უფრო მეტი ხალხი შეიკრიბა პარლამენტის წინ, სადაც „ქართული ოცნების“ აქციისთვის სპეციალური სცენააა მომზადებული, გაჩნდა მოთხოვნები, რომ რამდენიმე ახალგაზრდა სცენაზე ასულიყო და ევროკავშირისა და საქართველოს დროშები აღემართათ, რა დროსაც აქციის მონაწილეებსა და პოლიციას შორის ვითარება დაიძაბა. საქართველოს შსს-მ განცხადება გამოაქვეყნა, სადაც მოუწოდა აქტივისტებს „არ დააზიანონ რუსთაველის გამზირზე, საკანონმდებლო ორგანოს წინ მოწყობილი სცენის ინვენტარი და ტექნიკა“. გავრცელებული ინფორმაციით, აქციის დროს ცრემლსადენი გაზი გაუშვეს.

პარლამენტთან სპეცრაზმია მობილიზებული. შსს-მ კიდევ ერთი განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ „საპროტესტო აქციამ მიიღო ძალადობრივი ხასიათი“ და „აქციის მონაწილეები სიტყვიერად და ფიზიკურად უპირისპირდებიან ადგილზე მყოფ სამართალდამცველებს“. შსს-ს თქმით, აქციის მონაწილეებმა არაერთხელ სცადეს პოლიციის კორდონის გარღვევა. განცხადებაში ასევე ნათქვამია, რომ პოლიციამ წესრიგის აღდგენის მიზნით კანონით დადგენილი სპეციალური საშუალება გამოიყენა.

პოლიციამ დაპირისპირების დროს წიწაკის სპრეი გამოიყენა.

შუაღამისას თბილისის მერიამ განცხადება გაავრცელა, სადაც ნათქვამია, რომ 22 აპრილს თბილისის მერიას წერილით მიმართა „ქართულმა ოცნებამ“ 29 აპრილს რუსთაველის გამზირზე დაგეგმილ სახალხო შეკრებასთან დაკავშირებით. შეკრების მასშტაბურობიდან გამომდინარე, ორგანიზატორებმა დაგეგმეს სამზადისის დაწყება სამი დღით ადრე და მოითხოვეს კანონით გათვალისწინებული სხვადასხვა ღონისძიების გატარება.

„აქციის იმ მონაწილეების შეკრება, რომლებიც ახლა პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე იმყოფებიან, არის არასანქცირებული. მოვუწოდებთ მათ, თავი შეიკავონ პროვოკაციებისგან და მისცენ 29 აპრილს დაგეგმილი ღონისძიების ორგანიზატორებს სამუშაოების ჩატარების შესაძლებლობა“, – ნათქვამია მერიის განცხადებაში.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ (საია) მოუწოდა შსს-ს არ გამოიყენოს აქტიური სპეციალური საშუალებები მშვიდობიანი დემონსტრანტების მისამართით და არ გამოიყენოს სპეცრაზმი, რადგან „არ არსებობს მშვიდობიანი აქციის დაშლის კანონისმიერი წინაპირობა“. „საჯაროდ გავრცელებულ კადრებში ჩანს, რომ სპეციალური დანიშნულების რაზმი განლაგებულია დემონსტრაციის ადგილის სამ გასასვლელთან (ჩიტაძის, ჭიჭინაძისა და თავისუფლების მოედნის მხრიდან რუსთაველის გამზირზე). მათ შორის, აღჭურვილნი არიან სპეციალური აირწინაღებით. ეს ყოველივე აჩენს ვარაუდს, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტრო აპირებს გამოიყენოს აქტიური სპეციალური საშუალებები, მათ შორის, ცრემლსადენი გაზი. კადრებში, ასევე, ჩანს წყლის ჭავლის მანქანები“, – აცხადებს საია. „მოვუწოდებთ შინაგან საქმეთა სამინისტროს, არ გამოიყენოს აქტიური სპეციალური საშუალებები მშვიდობიანი დემონსტრანტების მისამართით, და, არ გამოიყენოს ისინი ჩვეული უკანონო პრაქტიკით, როგორიცაა ახლო მანძილიდან, სასიცოცხლო ორგანოების მისამართით, და, რამდენიმე აქტიური სპეციალური საშუალების გამოყენება ერთმანეთის პარალელურად“.

ალექსი (ბუკა) პეტრიაშვილი, ყოფილი სახელმწიფო მინისტრი ევროპული და ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის საკითხებში (2012-2014 წლებში „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში) პოლიციამ დააკავა. ეს ინფორმაცია შსს-მ „პუბლიკას“ დაუდასტურა. მას ადმინისტრაციული ბრალი წაუყენეს წვრილმანი ხულიგნობისა და პოლიციისთვის წინააღმდეგობის გაწევის მუხლებით.

შუაღამის შემდეგ სახალხო დამცველმა განცხადება გამოაქვეყნა, სადაც ნათქვამია, რომ შეკრების თავისუფლებაში ჩარევა დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აქცია მიიღებს ძალადობრივ ან/და კანონსაწინააღმდეგო ხასიათს, „რა დროსაც ხელისუფლების მხრიდან შეკრების შეწყვეტა უკანასკნელ საშუალებად უნდა იქნას გამოყენებული, ხოლო აღნიშნულის ფარგლებში ძალის გამოყენება უნდა აკმაყოფილებდეს აუცილებლობისა და პროპორციულობის მკაცრ ტესტს“. სახალხო დამცველი აცხადებს, რომ ამ ეტაპზე (29 აპრილი, 00:30სთ) არ არსებობს შეკრების შეწყვეტის წინაპირობა და აქცია ატარებს მშვიდობიან ხასიათს, შესაბამისად სახალხო დამცველი მიმართავს შინაგან საქმეთა სამინისტროს არ გამოიყენოს ძალა შეკრების მშვიდობიანი მონაწილეებს მიმართ და არ შეუშალოს მათ ხელი კონსტიტუციით გარანტირებული უფლებით სარგებლობაში.

ხუთშაბათი, 25 აპრილი

„უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ საპროტესტო აქცია 19:00 საათზე დაიწყო. აქციის მონაწილეები პარლამენტიდან საგარეო საქმეთა სამინისტროსა და მთავრობის ადმინისტრაციისკენ გაემართნენ. აქცია რუსთაველის გამზირზე დასრულდა, სადაც აქციის მონაწილეებმა კვლავ გადაკეტეს გამზირი, მაგრამ მას შემდეგ რაც პოლიციამ ქუჩის გათავისუფლება მოითხოვა, აქცია პარლამენტის წინ გაგრძელდა.

ოთხშაბათი, 24 აპრილი

22:00 – „უცხოელი აგენტების“ კანონპროექტის წინააღმდეგ საპროტესტო აქციები მეათე დღეა გრძელდება. აქციის მონაწილეებმა კვლავ გადაკეტეს რუსთაველის გამზირი, რითიც უგულებელყვეს პოლიციის მიერ მანამდე გაჟღერებული გაფრთხილება. აქციებზე ხალხის რაოდენობის “მნიშვნელოვანი შემცირების” მოტივით და საქართველოს კანონმდებლობაზე დაყრდნობით, პოლიციამ აქციის მონაწილეები გააფრთხილა, რომ მათ ქმედებებს „სამართლებრივი რეაგირება“ მოყვებოდა. აქციის მონაწილეები ევროპის მოედნისკენ მიემართებიან.

მოგვიანებით, რუსთაველის გამზირზე პარლამენტთან დაბრუნებულ აქციის მონაწილეებს ლაზარე გრიგორიადისიც შეუერთდა, რომელიც პრეზიდენტის შეწყალებისთანავე გაათავისუფლეს ციხიდან.

სამშაბათი, 23 აპრილი

„უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ მასობრივი პროტესტი უკვე მეცხრე დღეა გრძელდება. 19:00 საათზე საქართველოს პარლამენტის წინ ყველა თაობის მოქალაქეები შეიკრიბნენ და ევროკავშირის წარმომადგენლობის ოფისისკენ გაემართნენ. გზად აქციის მონაწილეები შეხვდნენ დეპუტატს „ხალხის ძალიდან“ დავით კაჭარავას და მას კანონპროექტთან დაკავშირებით დაუპირისპირდნენ.