ინტერვიუ ნინო ბურჯანაძესთან

20 ივლისს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარემ ნინო ბურჯანაძემ “სივილ ჯორჯიასათვის” მიცემულ ინტერვიუში ისაუბრა წინასაარჩევნო გეგმებზე, საგარეო პოლიტიკურ ხედვასა და ქვეყანაში რადიკალური ცვლილებების განხორციელების აუცილებლობაზე. ნინო ბურჯანაძის განცხადებით აუცილებელია სამართლიანინ არჩევნების ჩატარება, კორუფციის დაძლევა და ნორმალური საინვესტიციო გარემოს შექმნა რათა მოხდეს ქვეყნის ევრო-ატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაცია. საარჩევნო გეგმებზე საუბრისას მან განაცხადა, რომ თუ არ მოხდება ოპოზიციის გაერთიანება, მაშინ მოუწევს თანამოაზრეებთან ერთად, გარკვეული პრინციპების გარშემო ბლოკის შექმნა, რისი მეშვეობითაც არჩევნებში მიიღებს მონაწილეობას.

ბოლო პერიოდში შეინიშნება დასავლეთის ქვეყნების, განსაკუთრებით კი აშშ-ის მხრიდან მოახლოებული საპარლამენტო არჩევნებისადმი უაღრესად დიდი დაინტერესება. როგორ გგონიათ, რა განაპირობებს დასავლეთის ამხელა ინტერესს საქართველოს არჩევნებისადმი, თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ წინა არჩევნების დროს ამხელა დაინტერესება არ შეინიშნებოდა?

აშშ-ში ჩემი ვიზიტის დროს [ივნისის დასაწყისში] უმნიშვნელოვანესი შეხვედრები გაიმართა, იგივე კოლინ პაუელთან. საუბრების ძირითადი თემა, სხვა საკითხებთან ერთად, არჩევნები იყო. აშშ-ში არჩევნებისადმი ინტერესი არის მართლაც დიდი, იმაზე მეტი ვიდრე მე მეგონა. ნამდვილად არ მეგონა, რომ საქართველოდან შორს მყოფი ამერიკელი თანამდებობის პირები დეტალურად იქნებოდნენ ჩართულნი და ეცოდინებოდათ ლამის ის ფორმულები, რომელსაც საქართველოს პარლამენტი განიხილავდა ცენტრალური საარჩევნო კომისიის დაკომპლექტების საკითხთან დაკავშირებით.

საერთოდ დასავლეთის ქვეყნები და აშშ ყოველთვის ძალიან დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ არჩევნებს, მითუმეტეს ახალ დემოკრატიულ ქვეყნებში. იმიტომ, რომ დასავლეთს დემოკრატიის საფუძვლად მიაჩნია სამართლიანი და თავისუფალი არჩევნები.

საქართველოში არიან პოლიტიკოსები, რომლებსაც მიაჩნიათ, რომ აშშ-სთვის საქართველოში უფრო მნიშვნელოვანია სტაბილურობა, ვიდრე სამართლიანი არჩევნები. სტაბილურობა მართლაც მნიშვნელოვანია აშშ-სთვის, თუნდაც იმიტომ რომ ხორციელდება ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის ნავთობსადენის პროექტი, მაგრამ დასავლეთს ძალიან კარგად ესმის, რომ სტაბილურობა ვერ იქნება მიღწეული არასამართლიანი არჩევნების შემთხვევაში. ანუ არ იქნება სტაბილურობა, თუ ხელისუფლება არ იმსახურებს ნდობას.

1999 წლის საპარლამენტო არჩევნებისადმი აშშ-ის ინტერესი ასევე დიდი იყო, მაგრამ უნდა გავითვალისწინოთ ის ფაქტი, რომ მაშინ საქართველოში სხვა სიტუაცია იყო, შეიძლება ითქვას უფრო მარტივი ვითარება იყო. მართალია სირთულეები არსებობდა, როგორც პოლიტიკურ სპექტრში, ასევე ეკონომიკაში, მაგრამ, თუ შევადარებთ მაშინდელ და დღევანდელ ვითარებას ცხადია, რომ ვითარება დღეს სრულიად შეცვლილია და შეცვლილია სირთულისაკენ.

1999 წელს რეალურად არსებობდა ორი დიდი პოლიტიკური ჯგუფი – “აღორძინება” და “მოქალაქეთა კავშირი,” რომლებიც ორ სხვადასხვა პოლიტიკურ პოლუსს წარმოადგენდნენ.Dიყო კიდევ ორი სერიოზული პარტია – მრეწველები [აღორძინებასთან და მოქკავშირთან ერთად მოხვდნენ პარლამენტში] და ლეიბორისტები. დანარჩენი პარტიები სერიოზულ ძალას ვერ წარმოადგენდნენ. ამიტომ ცხადი იყო თუ რა სპექტრი იქნებოდა წარმოდგენილი პარლამენტში. მიუხედავად იმისა, რომ დღეს ძალიან ბევრი ლაპარაკობს 1999 წლის არჩევნების გაყალბების შესახებ და როგორც ჩანს გაყალბებას ადგილი ნამდვილად ჰქონდა, მე მაინც დარწმუნებული ვარ, რომ ამ გაყალბებას რეალური სურათი რადიკალურად არ შეუცვლია, უბრალოდ შესაძლოა ლეიბორისტები რამოდენიმე დეპუტატით შემოსულიყვნენ პარლამენტში.

დღევანდელი ვითარება სრულიად სხვაგვარია. მოქკავშირი პრაქტიკულად აღარ არსებობს. მე არ მჯერა ამ პარტიის გაცოცხლების. და პრეზიდენტისადმი მხარდაჭერაც დღეს მოსახლეობაში, არ არის ისეთი როგორიც იყო 1999 წელს. ამიტომ დღეს არასამართლიანმა არჩევნებმა შესაძლოა გამოიწვიოს სერიოზული დაპირისპირება პოლიტიკურ სპექტრში, რაც შემდგომში შესაძლოა გადაიზარდოს სერიოზულ დესტაბილიზაციაში, რაც რა თქმა უნდა ჩვენს დასავლელ მეგობრებს აშფოთებს.

მე ეს შეკითხვა, რა ინტერესები აქვს დასავლეთს საქართველოში, რუსეთში ყოფნის დროსაც დამისვეს და მითხრეს, რომ დასავლეთის ქვეყნებს სტრატეგიული ინტერესები აქვთ და იმიტომ გეხმარებიანო. ცხადია, რომ ეს ასეა, მაგრამ დასავლეთის ინტერესი სხვა ქვეყნის ინტერესებისგან იმით განსხვავდება, რომ დასავლეთს მართლაც უნდა საქართველო იყოს სტაბილური და დემოკრატიული სახელმწიფო, რაც ჩვენს ინტერესებს ემთხვევა. დემოკრატიულ სახელმწიფოსთან ურთიერთობა უფრო მარტივია, დემოკრატიული სახელმწიფო უფრო პროგნოზირებადია.

რა არის ის ძირითადი ხელისშემშლელი პირობები, რამაც შესაძლოა საქართველოს დასავლეთთან ინტეგრაციას შეუშალოს ხელი?

არასტაბილურობა, არასამართლიანი არჩევნები, კორუფციის მაღალი დონე. აშშ-ში, ასევე დასავლეთის სხვა ქვეყნებში ოფიციალური ვიზიტების დროს დავინახე, არ მინდა ამას მთლად იმედის გაცრუება დავარქვა, მაგრამ ამის მსგავსი რამ საქართველოსადმი. რამოდენიმე წლის წინ საქართველო სანიმუშო ქვეყანა იყო, იგივე ევროპის საბჭოში მიღების დროს, იმიტომ რომ ეს იყო ქვეყანა, რომელიც აქტიურად მიდიოდა დემოკრატიული განვითარების გზით. ცხადია, რომ თუ კორუფციას ვერ მოვერიეთ, თუ სამართლიანი არჩევნები ვერ ჩავატარეთ, რა თქმა უნდა არავინ ჩვენთან დიპლომატიურ ურთიერთობას არ გაწყვეტს, მაგრამ ჩვენთან აღარ იქნება თანამშრომლობის ის დონე, რაც აქამდე არსებობდა, და რაც ჩვენს ინტერესებშია. ეს აზრი ნათლად გამოხატა ყველამ ჩემი აშშ, იგივე ეუთო-ში ვიზიტების დროს. ისინი იძახიან, ურთიერთობას არ გავწყვეტთ, მაგრამ ეს უკვე აღარ იქნება ისეთი ღრმა ურთიერთობა და პარტნიორობა.

ჩვენ უნდა დავუმტკიცოთ მსოფლიოს, რომ გვინდა გავხდეთ ნორმალური ქვეყანა, თუ არ და მაშინ ვიქნებით “ბანანის სახელმწიფო.”

დღეს რა ტენდენციებიც დომინირებს საქართველოში უწყობს ხელს ქვეყნის დასავლეთთან ინტეგრაციის პროცესს?

არსებული პროცესები  – არა. ჩემი კრიტიკა ხელისუფლებისადმი სწორედ ამით არის განპირობებული. ის პროცესები რაც დღეს საქართველოში დომინირებს გადაგვახვევინებს იმ გზიდან, რაც მეტ ნაკლებად სწორად არის არჩეული.

მარტივი მაგალითს გეტყვით. როდესაც როტერდამში ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის სხდომაში ვიღებდი მონაწილეობას შევხვდი ჰოლანდიის ფინანსთა მინისტრს, რომელიც ასევე ვიცე-პრემიერიც არის. ჰოლანდია, გერმანიის შემდეგ საქართველოს ყველაზე დიდ დონორს წარმოადგენს. ჰოლანდიის ფინანსთა მინისტრთან საუბრისას, როდესაც ჩვენ ვსაუბრობდით დახმარების შესახებ, მან დაგვიხატა ძალიან მარტივი სქემა: ორი მარტივი რამ უნდა გააკეთოთო იმისთვის რომ უცხოელი ინვესტორი თქვენი პატარა ბაზრით დაინტერესდესო, ეს არის კარგი საინვესტიციო გარემო და კორუფციის აღმოფხვრა. როგორ დაგეხმაროთ თქვენ, მისი პასუხი იყო, და რა ვუთხრა ჩვენს ბიზნესმენს რა კრიტერიუმით ჩამოვიდეს საქართველოში ინვესტიციის ჩასადებად, სადაც არის ცუდი საინვესტიციო გარემო, არასტაბილურობა და უზარმაზარი კორუფცია.

მე აღარ ვლაპარაკობ ისეთ რაღაცებზე, როგორც არის მაგალითად ფაქტები, როდესაც მთავრობა ვერ ახერხებს, რომ დროულად წერილი მიაწოდოს დონორს თუ რა გვჭირდება და ამის გამო მილიონები შეიძლება დავკარგოთ, სამწუხაროდ ამის მაგალითებიც არსებობს.

თუმცა, პერსპექტივა ნამდვილად არის და ჩვენ ამის გამოყენება შეგვიძლია. მაგრამ ყველამ თუ საკუთარ ამბიციებს გადააყოლა ეს შანსი, მაშინ ჩვენი შვილები არანორმალურ ქვეყანაში იცხოვრებენ.

პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე ყოფნის თითქმის ორი წლის განმავლობაში საკმაოდ დიდი საგარეო პოლიტიკური აქტივობით გამოირჩეოდით. როგორ შეაფასებდით პარლამენტის საქმიანობას ამ კუთხით?

მე ძალიან მნიშვნელოვნად მიმაჩნია საქართველოს პარლამენტის საგარეო პოლიტიკური აქტიურობა. საქართველოსთვის საგარეო ურთიერთობები უმნიშვნელოვანესია. საქართველო სხვა სახელმწიფოებისთვის ნამდვილად არ არის პირველმნიშვნელოვანი. ამიტომ ჩვენ უნდა ვიაქტიუროთ ჩვენ უნდა ჩავიდეთ საერთაშორისო ორგანიზაციებში, სხვადასხვა ქვეყნებში და მუდმივად უნდა ვეცადოთ, რომ შევახსენოთ მათ ჩვენი პრობლემები. მე ვთვლი რომ ძალიან ბევრ ვიზიტს, რომელიც მე მქონდა ბევრი რეალური შედეგი მოჰყვა. შესაძლებელი იყო, რომ ამ შედეგების განხორციელებას უფრო მეტი ეფექტი ჰქონოდა, რომ ყოფილიყო აქტიურობა აღმასრულებელი ხელისუფლების მხრიდან.

ჩვენ გვჭირდება უაღრესად დიდი მუშაობა და აქტიურობა ისეთ ქვეყნებთან ურთიერთობებში, როგორც არიან ბალტიისპირეთის სახელმწიფოები, პოსტსოციალისტური სხვა ქვეყნები, ასევე შვედეთის, ისრაელის ტიპის სახელმწიფოებთან. ჩვენ მათ პრობლემებზე და გამოცდილებაზე უნდა ვისწავლოთ.

საპარლამენტო ურთიერთობები შვეციასთან უკვე დამყარდა. ჩემი თხოვნით და შვეციის პარლამენტის თავმჯდომარის აქტიური მხარდაჭერით იქ შეიქმნა საქართველოსთან მეგობრობის საპარლამენტო ჯგუფი, მაგრამ თუ ყველა სხვა დონეზე არ გააქტიურდა მუშაობა, ეს დარჩება მხოლოდ კეთილ სურვილად და საპარლამენტო ურთიერთობად.

ამ მხრივ აღსანიშნავია თქვენი აქტიურობა ვილნიუსის ათეულის ჯგუფთან თანამშრომლობის კუთხით. რა ეტაპზეა ამჟამად ეს თანამშრომლობა და რით არის საქართველოსთვის მნიშვნელოვანი ამ ჯგუფთან პარტნიორობა?

ვილნიუსის ათეულთან თანამშრომლობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. მასში გაერთიანებული სახელმწიფოების ნაწილი უკვე გაწევრიანდა ნატოში, ნაწილი კი მიწვეულია. ამ სახელმწიფოების წარმატება დიდ წილად უკავშირდება სწორედ ვილნიუსის ათეულის ფარგლებში თანამშრომლობას, რადგან მათ შეიმუშავეს ერთიანი გეგმა, გამომდინარე საერთო პრობლემებიდან და ძალიან თანმიმდევრულად ამ ჯგუფის ფარგლებში ცდილობდნენ გაევლოთ გზა ნატოსაკენ.

პრაქტიკულად უპრეცედენტო შემთხვევა მოხდა წელს [მარტში] ჩემი ვილნიუსში ვიზიტის დროს, როდესაც საქართველო მიწვეული იყო ვილნიუსის ათეულის შეხვედრაზე, სხვათა შორის მაშინ ვილნიუსის გაზეთებში და ტელევიზიაშიც გამოჩნდა სტატიები სახელწოდებით, რომ იკრიბება ფორმატი ვილნიუსის ათეული +1. მე მართლაც ძალიან ამაყი ვიყავი, რომ საქართველოს დროშა ცალკე კი არ იყო, როგორც მიწვეული სახელმწიფოს დროშა, არამედ იგი ცენტრალურ ადგილას მოათავსეს, ანუ არ გამოყვეს ცალკე. ამით გააკეთეს დემონსტრირება იმისა, რომ ვილნიუსის ათი სახელმწიფო თვლის, რომ ისინი ვალდებულნი არიან საქართველოს აქტიურად დაეხმარონ.

თავიდან გარკვეული სირთულეები იყო საქართველოს მიწვევასთან დაკავშირებით. მიუხედავად იმისა, რომ კეთილგანწყობა საქართველოსადმი ყველა ამ სახელმწიფოში არსებობდა, მაინც იყო გარკვეული პოლიტიკური და პროცედურული სირთულეები. ჩვენი ძალიან აქტიური ძალისხმევით, და მე არ ვიქნები სამართლიანი არ გადავუხადო მადლობა ბატონ პაულაუსკასს, ლიტვის პარლამენტის თავმჯდომარეს, რომელმაც ძალიან აქტიურად იბრძოლა ჩვენი ვიზიტის შემდეგ, რომ ეს მიწვევა შემდგარიყო და ვილნიუსის ათეულის შეხვედრაზე აფიქსირებდა იმ აზრს, რომ საქართველო აუცილებლად მომავალშიც უნდა მონაწილეობდეს ამ ფორმატში.

ვილნიუსში ჩემი ვიზიტის დროს ისე გამოვიდა რომ ძირითადი თემა იყო საქართველო, იმიტომ რომ ყველა მიესალმებოდა საქართველოს ყოფნას ვილნიუსის ათეულში. ამ განწყობას უნდა ძალიან სერიოზული გამოყენება. მე ვფიქრობ, რომ ჩვენ ბალტიისპირეთის ქვეყნებთან უნდა გვქონდეს ძალიან მჭიდრო ურთიერთობა. ჩემი ვიზიტის დროს ძალიან ბევრი თემა და ბევრი საკითხი გამოიკვეთა. ჩვენ პრაქტიკულად საელჩოც კი არა გვაქვს ბალტიისპირეთის ქვეყნებში. ჩვენ გვაქვს გენერალური საკონსულო, რაც მე არასაკმარისად მიმაჩნია, თუმცა ვიცი, რომ საგარეო საქმეთა სამინისტროს ჰქონდა მოსაზრებები საელჩოდ გადაკეთების თაობაზე, მაგრამ აქაც ფინანსური პრობლემებია.

რა არის თქვენი წინასაარჩევნო გეგმა? შეგიძლიათ აღგვიწეროთ ის მექანიზმი რითაც საპარლამენტო არჩევნებში მიიღებთ მონაწილეობას?

მე მართლა ძალიან გულწრფელი ვიყავი, როდესაც ოპოზიციას გაერთიანებისაკენ მოვუწოდებდი, მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან ბევრი ადამიანი ოპოზიციაში შეიძლება ჩემთვის არ იყოს მოსაწონი ან ბოლომდე მისაღები, შეიძლება მე არ ვიყო მათთვის მისაღები, ცხადია ჩვენ ყველას გვაქვს ჩვენი დადებითი და უარყოფითი მხარეები. მაგრამ არსებობდა უფრო მნიშვნელოვანი ასპექტები, ვიდრე ჩვენი პირადი სიმპათია ან ანტიპათია, იყო ის რომ ოპოზიცია სერიოზულად მოსულიყო არჩევნების შემდეგ ხელისუფლებაში, რაც რეალურად უბიძგებდა პრეზიდენტს და აღმასრულებელ ხელისუფლებას, რომ რადიკალური ნაბიჯები გადაედგათ ცვლილებების მიმართულებით.

მე ვთვლიდი, რომ ოპოზიციის გაერთიანებას ჰქონდა ამისთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა, იმიტომ რომ ფრაგმენტულად მოსული ოპოზიცია, ან ფრაგმენტულად არჩევნებში გამოსულ ოპოზიციას ნაკლები შანსი აქვს გამარჯვებისა, იმიტომ რომ ასეთ შემთხვევაში რეალურად ოპოზიციურ ნიშებს შორის მიდის ბრძოლა.

ამიტომაც ვთლიდი, რომ აუცილებელია ერთი დიდი ოპოზიციური გაერთიანების შექმნა. ეს ჩვენ მოგვცემდა შესაძლებლობას ერთმანეთის დადებითი და უარყოფითი მხარეები დაგვებალანსებინა. სამწუხაროდ კონტურები ამგვარი გაერთიანებასა ჯერ არ ჩანს, თუმცა იმედს არ ვკარგავ.

ვთვლი, რომ საქართველოში ისედაც ბევრი პოლიტიკური პარტიაა, მე აქამდე არ მიფიქრია ჩემი და ჩემი თანამოაზრეების პოლიტიკური პარტიის ჩამოყალიბებაზე. რამოდენიმე კვირის წინ დავინახე, რომ აღარ მიდის წინ ოპოზიციური პარტიების გაერთიანება. ის წინადადება, რომელიც მე წამოვაყენე თანამოაზრეების გაერთიანების შესახებ, რაღაც გარკვეული პრინციპების ჩამოყალიბების შესახებ, რაზეც მუშაობა ამჟამად მიმდინარეობს, იყო კიდევ ერთი ბიძგი ჩემი მხრიდან რათა მომხდარიყო ოპოზიციის გაერთიანება. ვთვლი, რომ კარგი იქნება თუ ჩემთან ერთად შეიკრიბებოდა რაღაც რაოდენობა ადამიანებისა, რომლებსაც ექნება შესაბამისი პროფესიონალიზმი, კეთილსინდისიერება და გამბედაობა იმისთვის რომ სერიოზული, რადიკალური ნაბიჯები გადადგან, რისკიც გასწიოს, რადგან დარწმუნებული ვარ რომ საჭიროა რევოლუციური გარდაქმნების განხორციელება ქვეყანაში, თუ ასე გაგრძელდება ქვეყანაში უმძიმესი ვითარება შეიქმნება, უმძიმესი. თუ ამ პრინციპების გარშემო მოხდება გაერთიანება ჩემის მხრიდან მისასალმებელი იქნება.

თუ სხვა გამოსავალი არ იქნება, მაშინ არის თეორიული შანსი საარჩევნო სუბიექტის ჩამოყალიბებისა, არ ვიცი პარტია ერქმევა თუ ბლოკი, თუმცა მე ამას მაინც გამოვრიცხავ იმიტომ რომ პარტიის ჩამოყალიბება ჩემს მიერ იქნება უკიდურესი ვარიანტი. თან პარტიული სტრუქტურის ჩამოსაყალიბებლად დროც აღარ დარჩა.

მე ვფიქრობ, რომ ეს იქნება რაღაც რაოდენობა ადამიანებისა, შეიძლება იყოს ათი, ან თხუთმეტი ძირითადი ბირთვი, შეიძლება ამავე რაოდენობის ადამიანები, რომლებიც იდეების გენერატორების როლში იქნებიან და მხარდამჭერები იმ პრინციპებისა, რომელსაც მე და ჩემი თანამოაზრეები ერთობლივად წარმოვადგენთ. აქ არ არის იმის ამბიცია, რომ აი აქ ნინო ბურჯანაძეა და მის გარშემო გაერთიანდით. თუ ჩემგან მოდის ამ გაერთიანების ინიციატივა, ეს ალბათ გასაგებია, თუნდაც ჩემი თანამდებობიდან გამომდინარე, თუნდაც იქიდან გამომდინარე, რომ ძალიან ბევრი ადამიანი თვლიდა, რომ ოპოზიციის გაერთიანების შემთხვევაში მე ერთ-ერთი ცენტრალური როლი უნდა მეთამაშა. სიტუაციამ, რომ მე ვარ პარლამენტის თავმჯდომარე და რომ მე ვარ ოპოზიციაში განაპირობა ის, რომ რაღაც კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა მე უფრო მევალება ვიდრე სხვას.

თუ სწორად გაგიგეთ, თქვენ აპირებთ თანამოაზრეების გუნდის შეკრებას, რომლებიც შესაძლოა იყვნენ სხვადასხვა პარტიების წარმომადგენლებიც, და რომლებიც გაერთიანდებიან გარკვეულ ბლოკში არჩევნებში მონაწილეობის მიღების მიზნით.

დიახ. შეიძლება იყვნენ სხვადასხვა პარტიების წარმომადგენლები, გაკეთდება ბლოკის ჩანასახი და შესაძლოა ამ ადამიანებმა აქტიურად იმუშაონ იმისთვის, რათა პარტიის სხვა წევრებიც წამოვიდნენ ჩვენთან თანამშრომლობაზე. ძირითადი ღერძი ამ ყველაფრის იქნება ის პრინციპები, რომლებიც დაიდება.

რა პრინციპებზე საუბარი?

მე არ მინდა, რომ საზოგადოებაში იყოს მოლოდინი ძალიან კონკრეტული გეგმისა. აქ საუბარი იქნება იმ ძირითად პრინციპებზე თუ როგორი უნდა იყოს სახელმწიფო. ამ პრინციპებში იქნება ასახული ის მიზნები რაც მე ზემოთ უკვე აღვნიშნე, ანუ ხელსაყრელი საინვესტიციო გარემოს შექმნა, კორუფციის დაძლევა, მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარება, საგადასახადო სისტემის გამარტივება, გარკვეულ წილად გადასახადების ლიბერალიზაცია, რა უნდა გაკეთდეს საგარეო პოლიტიკური კუთხით, აფხაზეთთან დაკავშირებით. ამას გარდა პრინციპებში ასახული იქნება, რომ აუცილებელია მინისტრთა კაბინეტის შემოღება. რამდენი ხანია დავინახეთ, რომ არსებული სისტემით, კონსტიტუციით ქვეყანა ვერ ფუნქციონირებს წესიერად. მე არ ვემხრობი წმინდა საპარლამენტო სისტემის შემოღებას, მაგრამ მინისტრთა კაბინეტი, რომ აუცილებელია მე სრულიად დარწმუნებული ვარ. ეს არის მოკლედ ის სქემები და პრინციპები, რომლის თაობაზეც მუშაობა მიმდინარეობს.

ვინ იქნებიან ის პირები, რომლებიც სავარაუდო ბლოკში თქვენთან ერთად ამ პრინციპების გარშემო გაერთიანდებიან?

მე შეგნებულად არ ვასახელებ პიროვნებებს და პოლიტიკურ ძალებს, რომლებთანაც კონსულტაციებს ვმართავ, რადგან ერთ პოლიტიკურ ძალას არ მოსწონს მეორე პარტია, ან პიროვნება. ამ კონსულტაციების დროს მინდა შევძლოთ ამ სახის დაბრკოლებების გადალახვა და შემდეგ გამოვიდეთ ღია სქემით. ღია დისკუსია მიმაჩნია, რომ ამ ეტაპზე, გაერთიანებას ხელს შეუშლის.

საქართველოში აშშ-ის პრეზიდენტის წარგზავნილის ჯეიმს ბეიკერის ვიზიტის შემდეგ თითქოს მოხერხდა ოპოზიციასა და ხელისუფლებას შორის შეთანხმების მიღწევა საარჩევნო კოდექსთან, კერძოდ კი ცენტრალური საარჩევნო კომისიის დაკომპლექტების წესზე შეთანხმება. თუმცა ახლა თავი იჩინა დაპირისპირებამ თავად ოპოზიციაში. როგორ გგონიათ რა არის ამის მიზეზი და რამდენად ახდენს ხელისუფლება გავლენას ოპოზიციის შიგნით არსებულ დაპირისპირებაზე?

ორი აზრი არ არის, რომ ხელისუფლებას აწყობს ის რაც დღეს ხდება ოპოზიციაში. ხელისუფლება მაქსიმალურად ცდილობს არ მოხდეს ოპოზიციის გაერთიანება, ოპოზიციაში შეთანხმების მიღწევა. მე ნამდვილად ვიცი რომ ადგილი აქვს ხელისუფლების მხრიდან მესიჯებს ზოგიერთი პარტიის მისამართით, რომლებიც ამბობენ, რომ არიან ოპოზიციონერები, მესიჯი კი არა პირდაპირ იყო ამ პარტიებისადმი ხელისუფლების მხრიდან ნათქვამი – არ დათანხმდეთ, არ გაერთიანდეთ.

ეს პარტიები არცთუ პოზიტიურ როლს თამაშობენ იგივე ცენტრალური საარჩევნო კომისიის დაკომპლექტების საკითხის გადაწყვეტასთან დაკავშირებით. შეთანხმებას ხელს უშლის ის რომ ოპოზიცია არ არის ერთიანი. ერთიანი რომ ყოფილიყო ოპოზიცია მაშინ პარლამენტში ამ [ბეიკერის] წინადადების გატანას პრობლემა არ ექნებოდა. კენჭისყრა ხვალისთვის [21 ივლისისთვის] არის დაგეგმილი, თუმცა დარწმუნებული არ ვარ, რომ წარმატებით დასრულდება.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ერთ-ერთ რეკომენდაციას წარმოადგენს ბიუჯეტის კორექტირება, რაშიც ხარჯების შეკვეცაც იგულისხმება. როგორია თქვენი დამოკიდებულება ამ პროცესისადმი? მეორეს მხრივ, დაუჭერთ თუ არა ხელისუფლების პასუხისმგებლობის დაყენების საკითხს შეუსრულებელი ბიუჯეტის გამო?

სეკვესტრი არასასურველია, მაგრამ აუცილებელია, იმიტომ, რომ არასეკვესტრირებული ბიუჯეტი, ფულის არარსებობის შემთხვევაში, არის კორუფციის ძალიან სერიოზული წყარო. დავუშვათ დასაფინანსებელია სხვადასხვა მიმართულებები, საკმარისი თანხა არ არის და ამა თუ იმ ჩინოვნიკს რჩება შესაძლებლობა, თავისი შეხედულების მიხედვით, გადაანაწილოს ფული, ამ უწყებას მისცეს ფული, და იმ უწყებას არ მისცეს. ეს არის მართლაც ღია შესაძლებლობა კორუფციისა და, ალბათ დამეთანხმებით, რომ ეს კორუფციული შესაძლებლობები მშვენივრად იქნება საქართველოს სინამდვილეში გამოყენებული.

თუ მოხდება სეკვესტრი, ყველა უწყებას გარკვეული რაოდენობის თანხა ჩამოეჭრება და დარჩება გადასანაწილებელი ის ხარჯები, რისი ანაზღაურებაც ფინანსთა სამინისტროს ან ხაზინას შეეძლება, და ასეთ შემთხვევაში ჩინოვნიკის ნება-სურვილზე არ იქნება დამოკიდებული რომელ უწყებას რა მისცეს და რა არა.

რაც შეეხება შეუსრულებელი ბიუჯეტის გამო თავად მთავრობის პასუხისმგებლობის საკითხს, ცხადია ეს საკითხი უნდა დადგეს. 1997-98 წლიდან პრაქტიკულად ბიუჯეტი ქვეყანაში არც ერთხელ არ შესრულებულა. მე უბრალოდ მართლა მაინტერესებს, როდემდე შეიძლება ეს გაგრძელდეს. მე ვერავინ ვერ მისაყვედურებს, რატომ არ ვამბობდი ამას ადრე, იმიტომ რომ ვამბობდი. შეიძლება მე ამას არ ვამბობდი ისე ხმამაღლა, როგორც დღეს, იმიტომ მე არ მქონდა ის თანამდებობა და ის ვალდებულება, რა ვალდებულებაც მე მაქვს დღეს. არც ქვეყანაში არ იყო ისეთი უმწვავესი ვითარება, რა ვითარებაც არის დღეს.

ჩემი აღშფოთება გამოიწვია იმ ციფრებმა, რომელიც მოამზადა პარლამენტის საგადასახადო კომიტეტმა. რამდენი უნდა შემოსულიყო იმპორტირებული ბენზინიდან ან იმპორტული თამბაქოდან ბიუჯეტში და რეალურად რამდენი შემოვიდა. დანარჩენი თანხა ხომ ვიღაცის ჯიბეშია წასული.

ოდესმე ხომ უნდა ითქვას სიმართლე, მე ნამდვილად არა ვარ “კმარას” აქტივისტი, მაგრამ თავისთავად მოვიდა ეს სიტყვა ამ შემთხვევაში. ხომ უნდა ითქვას, რომ კმარა, დღეიდან ჩვენ ვიწყებთ სხვაგვარ ცხოვრებას. ამიტომ მე ვთვლი, რომ პასუხისმგებლობის საკითხი უნდა დადგეს.