ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ „საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ“ საქმეზე მიღებულ გადაწყვეტილებაში სასამართლოს მიერ დაკისრებული სამართლიანი დაკმაყოფილების საკითხი შეაფასა, რომელიც რუსეთის ფედერაციის წინააღმდეგ საქართველოს ხელისუფლების მიერ გამოთქმულ ბრალდებებს ეხებოდა. საქმე ეხებოდა ადმინისტრაციულ პრაქტიკას 2008 წლის აგვისტოში რუსეთ-საქართველოს შეიარაღებულ კონფლიქტთან დაკავშირებით, რომელიც არღვევდა ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის სხვადასხვა დებულებებს.
სტრასბურგის სასამართლოს დიდმა პალატამ ერთხმად დაადგინა შემდეგი:
იურისდიქციის და თანამშრომლობის შესახებ: სასამართლომ თავის კომპეტენციად მიიჩნია საქართველოსთვის სამართლიანი კომპენსაციის გაცემის საკითხის განხილვა კონვენციის 41-ე მუხლით, იმის მიუხედავად, რომ რუსეთს ევროპის საბჭოს წევრობა შეწყვეტილი აქვს და არც საქმის განხილვაში მონაწილეობდა. თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ მოპასუხე მთავრობამ ვერ ითანამშრომლა სასამართლოსთან, ამან ბრალდებების შეფასება ვერ შეაფერხა. ამასთან დაკავშირებით სასამართლომ აღნიშნა, რომ „ევროპის საბჭოში ხელშემკვრელი მხარის წევრობის შეწყვეტა არ ათავისუფლებს მას კონვენციის ორგანოებთან თანამშრომლობის მოვალეობისაგან“.
კონვენციის 41-ე მუხლის გამოყენების შესახებ: კონვენციის 41-ე მუხლი გამოიყენებოდა სხვადასხვა ადმინისტრაციული პრაქტიკის მსხვერპლთა მიმართ, მათ შორის იყო მშვიდობიანი მოსახლეობის მკვლელობა, სახლების დაწვა და ძარცვა, არაადამიანური და ღირსების შემლახველი მოპყრობა, თვითნებური დაკავება, სამხედრო ტყვეების წამება, დაბრუნების ხელის შეშლა და სათანადო გამოძიების ჩაუტარებლობა.
სასამართლომ რუსეთს სამართლიანი კომპენსაციის გადახდა დააკისრა, კერძოდ:
- რუსეთმა საქართველოს უნდა გადაუხადოს 3 250 000 მლნ ევროს კომპენსაცია, სულ მცირე 50 ადამიანის სიკვდილისთვის და მათი საქმეების ადეკვატურად გამოუძიებლობისთვის.
- ასევე, 2 697 500 ევროს ოდენობის კომპენსაცია სულ ცოტა 166 დაზარალებულისთვის, რომლებიც არაადამიანური და ღირსების შემლახველი მოპყრობისა და თვითნებული დაკავების მსხვერპლნი გახდნენ
- 640 000 ევროს ოდენობის კომპენსაცია წამების სულ ცოტა 16 მსხვერპლისთვის.
- 115 000 00 ევროს ოდენობის კომპენსაცია სულ ცოტა 23 000 მსხვერპლისთვის, რომელთაც საკუთარ სახლებში დაბრუნება ვერ მოახერხეს.
- 8,240,000 ევროს ოდენობის მორალური ზიანის ანაზღაურება მინიმუმ 412 მსხვერპლისთვის, ომის აქტიურ ფაზაში დაღუპული სამოქალაქო პირების საქმეების ადეკვატურად გამოუძიებლობისთვის.
სასამართლომ ცხრა ხმით რვის წინააღმდეგ სამართლიან კომპენსაციაზე დანარჩენი მოთხოვნები არ დააკმაყოფილა.
საქართველოს მთავრობამ სარჩელი სამართლიანი ანაზღაურების მოთხოვნით წარადგინა, რომელიც მოიცავდა სხვადასხვა კატეგორიის მსხვერპლებს და მოითხოვდა კომპენსაციას არამატერიალური ზიანის ასანაზღაურებლად. თუმცა, სასამართლომ განმარტა, რომ გარკვეული საჩივრები არ იყო კავშირში თავდაპირველ გადაწყვეტილებაში დაფიქსირებულ დარღვევებთან.
2021 წლის 21 იანვარს მიღებულ თავდაპირველი გადაწყვეტილებაში უკვე იყო დადგენილი რუსეთის ფედერაციის მხრიდან ჩადენილი რიგი დარღვევები, მათ შორის სამოქალაქო პირების მკვლელობა, სახლების დაწვა და ძარცვა, არაადამიანური და ღირსების შემლახველი მოპყრობა, თვითნებული დაკავება, წამება, დაბრუნების ხელის შეშლა და ადეკვატური გამოუძიებლობა.
ასევე წაიკითხეთ:
- 10/03/2023 – სტრასბურგის სასამართლომ სოხუმის მიერ ადამიანის უფლებათა დარღვევებზე რუსეთის პასუხისმგებლობა ცნო
- 20/11/2021 – სტრასბურგი რუსეთის წინააღმდეგ საქმეს დამატებითი მტკიცებულების მიღების შემდეგ განიხილავს
- 22/01/2021 – რუსეთის იუსტიციის სამინისტრო სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე
-
-
-
-
This post is also available in: English (ინგლისური) Русский (რუსული)